Γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης
Με δημοσίευμα της, η διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας ‘Η Καθημερινή,’[1] αναφέρεται στην πλέον πρόσφατη Ισραηλινή αεροπορική επίθεση στη Συρία, που εν προκειμένω προκάλεσε τον θάνατο δύο Ιρανών, μελών του σώματος των ‘Φρουρών της Επανάστασης’.[2]
Ένα σημείο στο οποίο μπορούμε να σταθούμε, αφορά την συχνότητα των Ισραηλινών[3] αεροπορικών επιθέσεων στη Συρία, που μόνο τον μήνα Μάρτιο ήσαν έξι.
Το προφανές συμπέρασμα που μπορεί να προκύψει από τον σχετικά αυξημένο αριθμό των Ισραηλινών[4] αεροπορικών επιθέσεων μέσα στο έδαφος της Συρίας, είναι το ότι αρχικά έχουμε να κάνουμε με μία κλιμάκωση των Ισραηλινών[5] επιθέσεων, οι οποίες λάμβαναν χώρα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, και πριν από τον Μάρτιο του 2023, και επί κυβερνήσεων Νάφταλι Μπένετ και Γιαϊρ Λαπίντ.
Μία τέτοια διαπίστωση όμως δεν μας αρκεί θεωρητικά, προκειμένου να αντιληφθούμε πληρέστερα το ‘γιατί’ το Ισραήλ πραγματοποίησε έξι αεροπορικές επιθέσεις στη Συρία τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους.
Υπό αυτό το πρίσμα, θα σημειώσουμε πως ο κύριος λόγος για τον οποίο έλαβε χώρα αυτή η εξέλιξη που δεν μεταβάλλει όμως τις περιφερειακές ισορροπίες και δεν μπορεί να προκαλέσει μία συσπείρωση των περιφερειακών αντιπάλων του Ισραήλ, είναι το γεγονός πως μέσω της αύξησης του αριθμού των αεροπορικών επιθέσεων, το Ισραήλ επιχειρεί μια στροφή στη στρατηγική του απέναντι στο Μπααθικό καθεστώς και στους συμμάχους του. Και τι εννοούμε λέγοντας κάτι τέτοιο;
Εννοούμε πως πλέον το Ισραήλ επιδιώκει να καταστήσει την στρατηγική του περισσότερο στοχευμένη και ακριβής, στοχεύοντας μέλη των ‘Φρουρών της Επανάστασης’ που βρίσκονται στη Συρία και παρέχουν συμβουλές σε αξιωματούχους του καθεστώτος, και λιγότερο μέλη φιλοϊρανικών, ένοπλων οργανώσεων που πολεμούν μαζί με Σύριους στρατιώτες.
Οι δρώντες που είναι επιφορτισμένοι με την χάραξη της Ισραηλινής Μεσανατολικής στρατηγικής, εμπλεκόμενοι και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, διαβλέπουν τον κίνδυνο ενίσχυσης της επιρροής του σώματος των ‘Φρουρών της Επανάστασης’ εντός του Ιρανικού, θεοκρατικού καθεστώτος, με σημείο τομής για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου ενδεχομένου, τις πρόσφατες κοινωνικές-πολιτικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.
Γενικότερα, οι εσωτερικές κοινωνικοπολιτικές αναταράξεις θεωρούνται (είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως πριν από τη δολοφονία της Μαχσά Αμινί, «η προοπτική ενός νέου ρεπερτορίου συλλογικής δράσης δεν ήταν προσφιλής στους Ιρανούς και στις Ιρανές»,[6] για να παραφράσουμε ελαφρώς την Βελγίδα ιστορικό Ζίτα Ντενέκερε), λιγότερο ανεκτές και πιο δύσκολα διαχειρίσιμες από τις αρχές του καθεστώτος, συγκριτικά με τη διαχείριση γεγονότων που άπτονται του πεδίου της εξωτερικής πολιτικής της Ισλαμικής Δημοκρατίας, των διμερών της σχέσεων και των περιφερειακών-γεω-πολιτικών εξελίξεων.
Έτσι λοιπόν, οι Ισραηλινές αρχές διέγνωσαν έγκαιρα τον κίνδυνο, και κυρίως, το ό,τι μετά τα γεγονότα διαμαρτυρίας που διήρκεσαν για ένα σχετικά ικανοποιητικό χρονικό διάστημα, είναι αρκετά πιθανό οι Ιρανικές αρχές να προχωρήσουν σε μία νέα διαδικασία στρατολόγησης μελών που να προορίζονται αποκλειστικά για ένταξη στους ‘Φρουρούς της Επανάστασης,’ αυξάνοντας τον αριθμό των εισακτέων στα πανεπιστήμια.
Εισακτέων που θα κληθούν να επανδρώσουν μεσοπρόθεσμα, το συγκεκριμένο πολιτικο-στρατιωτικό σώμα. Περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1990, «περίπου το 40% των εισακτέων στα πανεπιστήμια προορίζεται αποκλειστικά για τους πυλώνες του καθεστώτος: τις οικογένειες των μαρτύρων, τους Πασνταράν (τους φρουρούς της Επανάστασης), τους μπασίτζι (τους εθελοντές)»,[7] όπως γράφει χαρακτηριστικά η Azadech Kian-Thiebaut.
To Ισραήλ λοιπόν δρα προληπτικά, με διακύβευμα να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο να δεχθεί μελλοντικά κάποιο πλήγμα στο έδαφος του από τους Ιρανούς ‘Φρουρούς’, οι οποίοι θα σπεύσουν να αξιοποιήσουν την ήδη μακροχρόνια παρουσία τους στη Συρία. Παρουσία που δεν διαφαίνεται πως μπορεί να πάψει να υφίσταται στο εγγύς μέλλον. Με οποιονδήποτε τρόπο.
Ο ισχυρός αντίκτυπος που είχε η φόνευση του διοικητή των ‘Φρουρών της Επανάστασης’[8] Κάσεμ Σουλεϊμάνι, ως προς την άσκηση της Ιρανικής εξωτερικής πολιτικής στην Μέση Ανατολή, στον Αραβικό Κόλπο και στον άξονα Συρία-Ιράκ, ως προς την ίδια την δυνατότητα των ‘Φρουρών’ να λειτουργούν ως η ‘αιχμή’ της Ιρανικής εξωτερικής πολιτικής, δεν πέρασε απαρατήρητη από το Ισραήλ, και πιο συγκεκριμένα, από Ισραηλινούς πολιτικούς, διπλωμάτες και στρατιωτικούς.
Μέσω των στοχευμένων χτυπημάτων του εντός της Ιρανικής επικράτειας, το Ισραήλ στοχεύει να δημιουργήσει πολλά μικρά κενά’ στη διαμόρφωση και στην άσκηση της στρατηγικής των ‘Φρουρών,’ οι οποίοι δεν είναι συνηθισμένοι στο να δέχονται τέτοια πλήγματα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, κάτι που οφείλεται και στο ό,τι το Μπααθικό καθεστώς αδυνατεί να πράξει οτιδήποτε για να τους προστατεύσει.
Σταχυολογούμε ενδεικτικά από το δημοσίευμα της διαδικτυακής έκδοσης της εφημερίδας ‘Η Καθημερινή’: «Ένας στρατιωτικός σύμβουλος του Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν πέθανε από τα τραύματά του έπειτα από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή κοντά στην πρωτεύουσα της Συρίας, όπως μετέδωσε την Κυριακή το ιρανικό ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Mehr.
Το Ισραήλ πραγματοποιεί εδώ και χρόνια επιθέσεις εναντίον στόχων που έχει περιγράψει ως συνδεόμενους με το Ιράν στη Συρία, όπου η επιρροή της Τεχεράνης έχει αυξηθεί από τότε που άρχισε να υποστηρίζει τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ στον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε το 2011».[9]
[1] Βλέπε σχετικά, ‘Συρία: Νεκρός ακόμα ένας Φρουρός της Επανάστασης από ισραηλινή επιδρομή,’ Διαδικτυακή έκδοση εφημερίδας ‘Η Καθημερινή,’ 02/04/2023, Συρία: Νεκρός ακόμα ένας Φρουρός της Επανάστασης από ισραηλινή επιδρομή | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (kathimerini.gr) Θεωρούμε πως καθίσταται προδήλως εσφαλμένη και απλοϊκή η αντίληψη εκείνη που θέλει την Ισραηλινή κυβέρνηση, μέσω ακριβώς της πραγματοποίησης προληπτικών στρατιωτικών πληγμάτων εντός της Συριακής επικράτειας (σε αυτό το σημείο, θα διατυπώσουμε θεωρητικά-επιστημολογικά, την ακόλουθη υπόθεση εργασίας: Από τις έξι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ εντός της Συριακής επικράτειας, έμεινε εκτός όλη η περιοχή της Βόρειας Συρίας που επλήγη από τους ισχυρούς σεισμούς του περασμένου Φεβρουαρίου/Πέραν αυτού, η περιοχή της Βόρειας Συρίας δεν αποτελεί περιοχή ή αλλιώς, ‘τόπο’ μείζονος σημασίας για το Ισραήλ, όπως επίσης και οι περιοχές της χώρας που συνορεύουν με το Ιράκ), να προσπαθεί να ‘εξαγάγει’ τις εσωτερικές κοινωνικές-πολιτικές εντάσεις που έχουν ανακύψει στην επιφάνεια τον τελευταίο μήνα, λόγω της πρόθεσης της συμμαχικής κυβέρνησης της οποίας ηγείται ο Μπένζαμιν Νετανιάχου να προωθήσει αλλαγές στο δικαστικό σύστημα της χώρας (από τον εν Ελλάδι τμήμα του ‘CNN,’ αντλούμε κάποιες επιπλέον πληροφορίες σχετικά με το τελευταίο Ισραηλινό χτύπημα, πληροφορίες που δεν παρέχει το δημοσίευμα της διαδικτυακής έκδοσης της εφημερίδας ‘Η Καθημερινή’/Σε αυτό το δημοσίευμα, διαφαίνεται πως οι Ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις στόχευσαν την πόλη Χομς, προκαλώντας, εκτός από τον θάνατο μελών των ‘Φρουρών της Επανάστασης’, και τον τραυματισμό Σύριων στρατιωτικών, που προφανώς βρίσκονταν στον ίδιο χώρο με τους Ιρανούς συναδέλφους τους). Και αυτό διότι η Ισραηλινή πολιτική απέναντι στη Συρία και στο Ιράν, έχει διαμορφωθεί εδώ και αρκετά χρόνια (εν είδει υποθέσεως εργασίας, θα υποστηρίξουμε θεωρητικά-επιστημολογικά, πως θρυαλλίδα αλλαγών αποτέλεσε η συγκρότηση, η ανάπτυξη και η σημαντική ενίσχυση της κοινωνικοπολιτικής επιρροής της Ισλαμιστικής-Τζιχαντιστικής οργάνωσης του ‘Ισλαμικού Κράτους’/Μετά τη συγκρότηση του ‘Ισλαμικού Χαλιφάτου,’ το Ισραήλ αποφάσισε να επιδείξει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα τεκταινόμενα εντός της Συρίας, παρακολουθώντας εκ του σύνεγγυς το τι αποτελέσματα μπορεί να έχει για την σταθερότητα της χώρας και της ευρύτερης περιοχής, η παρουσία πληθώρας αντι-καθεστωτικών και τζιχαντιστικών οργανώσεων, προτού αυτές απορροφηθούν ουσιαστικά από το ‘Ισλαμικό Κράτος,’ αν και δεν αποτέλεσαν ποτέ πραγματική ‘απειλή’ για αυτό/Μία δεύτερη θρυαλλίδα αλλαγών, ήσαν η σταθεροποίηση στην εξουσία του αυταρχικού, Μπααθικού καθεστώτος, το οποίο, με τη βοήθεια της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, του Πουτινικού καθεστώτος και της Σιιτικής, Λιβανέζικης οργάνωσης της ‘Χεζμπολάχ’ κατάφερε να προκαλέσει ‘ασφυξία’ στους αντιπάλους του, εγκλωβίζοντας τους σε αναποτελεσματικές τακτικές και εκδιώκοντας τους σταδιακά μέσα από μεγάλα αστικά κέντρα/Μάλιστα, Συριακές, αντι-καθεστωτικές οργανώσεις όπως ο ‘Ελεύθερος Συριακός Στρατός’ δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν προς όφελος τους ούτε και τις υποδομές που άφησαν πίσω τους οι μαχητές του ‘Ισλαμικού Κράτους’ όταν αποχωρούσαν από τις περιοχές που είχαν καταλάβει, μετά την στρατιωτική επέμβαση ενός διεθνούς συνασπισμού που αποτελούνταν από πολλές χώρες/Μετά από την σταθεροποίηση του καθεστώτος στην εξουσία, γεγονός που διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις ώστε ο Σύριος πρόεδρος Μπασάρ Αλ-Άσαντ να αρχίζει να επισκέπτεται περιοχές εκτός Δαμασκού, το Ισραήλ αποφάσισε και να καθιερώσει την τακτική των προληπτικών αεροπορικών πληγμάτων κατά Συριο-Ιρανικών στόχων, και να αυξάνει την συχνότητα τους, όταν η συγκυρία το επιβάλλει), και δεν μεταβάλλεται εύκολα, ειδικά η Ισραηλινή πολιτική απέναντι στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Πιο εύκολο είναι να προκύψουν αλλαγές στην Ισραηλινή πολιτική απέναντι στην Παλαιστινιακή Αρχή, παρά απέναντι σε Ιράν και Συρία, ιδίως μάλιστα από την στιγμή όπου οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν πως αυτή η στρατηγική καθίσταται αρκούντως αποτελεσματική, κύρια διότι καθηλώνει το Μπααθικό καθεστώς σε θέσεις διαρκούς άμυνας και ωθεί τους ‘Φρουρούς της Επανάστασης’ να κινητοποιούν πόρους και ανθρώπινο δυναμικό προκειμένου να αντιμετωπίζουν με πιο αποτελεσματικό τρόπο παρόμοια χτυπήματα. Ακόμη και η ενδεχόμενη μετακίνηση μελών των ‘Φρουρών της Επανάστασης’ που βρίσκονται στη Συρία, μετά από ένα Ισραηλινό πλήγμα, δεν αποτελεί εξέλιξη που να προβληματίζει ιδιαιτέρως το Ισραήλ (όπως προβληματίζει πλέον τον Σλοβένο μπασκετμπολίστα Λούκα Ντόνσιτς η συνύπαρξη του στην ομάδα των Dallas Mavericks με τον Καϊρί Ίρβινγκ/Ένα βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στο ό,τι οι «προσχεδιασμένες επιθέσεις» της ομάδας, σύμφωνα με τη διατύπωση του Calipari, ειδικά σε παιχνίδι ‘πέντε εναντίον πέντε’ αφήνουν εκτός του επιθετικού παιχνιδιού της ομάδας τον Αμερικανό μπασκετμπολίστα, για τον οποίο, παρά το γεγονός πως εντάχθηκε στην ομάδα πριν από λίγους μήνες, το προπονητικό επιτελείο δεν έχει ακόμη καταφέρει να εντάξει αρμονικά στα συστήματα και στις τακτικές της ομάδας, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα, πρώτον, και ο ίδιος να δυσκολεύεται αισθητά να βρει τον απαιτούμενο ρυθμό, δεύτερον, να αποκτήσει την απαιτούμενη αυτοπεποίθηση που μπορεί να προκύψει εάν καταφέρει να πείσει τον προπονητή για την μπασκετική του αξία, τρίτον, να απομονώνεται από τους συμπαίκτες του, πράγμα που τον επηρεάζει επί τα χείρω σε ένα ψυχο-συναισθηματικό επίπεδο, καθηλώνοντας τον σε ένα μονότονο μοτίβο παιχνιδιού, εκεί όπου ο ίδιος αδυνατεί να παράξει συνδυαστικό μπάσκετ και να αναλάβει πρωτοβουλίες συμβατές με το επιθετικό ταλέντο του και την ποικιλία κινήσεων που διαθέτει, και, τέταρτον, προξενεί σύγχυση στον Ντόνσιτς και σε άλλους παίκτες της ομάδας ως προς το ποια είναι η συνεισφορά του και σε ένα δεύτερο επίπεδο, η ‘χρησιμότητα της μετεγγραφής του’/Οπότε, σε μία τέτοια περίπτωση, δεν είναι καθόλου δύσκολο να ακουστεί το ‘τι θέλει αυτός εδώ;’ ‘Ποιος ή ποιοι φωστήρες μας τον έφεραν στην ομάδα;’/Κατά τους Cousy & Power, «η επιτυχία ενός συστήματος εξαρτάται περισσότερο από το υλικό παρά από τον προπονητή»/Άρα, εναπόκειται στον προπονητή των ‘Mavericks’ Jason Kidd και στους συνεργάτες του, να καταφέρουν να αλληλεπιδράσουν ή αλλιώς, να επικοινωνήσουν καλύτερα ψυχο-συναισθηματικά και γνωστικά με το υπάρχον υλικό της ομάδας, να προχωρήσουν, όπου χρειάζεται, σε ανακατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων, να διαμορφώσουν ένα πλάνο καλύτερης αξιοποίησης του Ίρβινγκ, ακολουθώντας την μπασκετική πεπατημένη/Ήτοι, τη «δυνατότητα συνεργασίας δύο ή τριών παικτών, χρησιμοποιώντας το σκριν του high post», κατά τον Γιώργο Μαυρίδη, ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και ο Ίρβινγκ αλλά και ο Ντόνσιτς, να διεισδύει προς το καλάθι της αντίπαλης ομάδας υπό καλύτερες προϋποθέσεις, να ξεμαρκάρεται πιο εύκολα, αναζητώντας την καλύτερη από τις διαθέσιμες επιλογές που προκύπτουν/Αυτό που χρειάζεται ο Ντόνσιτς και όχι ο Ίρβινγκ, είναι περισσότερο σωματική δουλειά, προκειμένου να εντάξει στο ρεπερτόριο του το παιχνίδι με πλάτη που περιλαμβάνει απότομη στροφή προς το καλάθι/Για να συμβεί αυτό, απαιτείται περισσότερη σωματική δύναμη ώστε και να ελέγχει το σώμα του καλύτερα και να ‘κοντράρει’ τους αντίπαλους παίκτες, ιδίως τους πιο ψηλούς και πιο μυώδεις από τον ίδιο/Και για να αποκτήσει αυτή την δύναμη, οφείλει να δουλέψει πολύ περισσότερο το σώμα του, όπως έπραξε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο/Μόνο όταν κατάφερε να ‘χτίσει’ το κατάλληλο σώμα, μπόρεσε να αφοσιωθεί πλήρως στη βελτίωση των αδυναμιών του, στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου παιχνιδιού των αντιπάλων, στον εμπλουτισμό του επιθετικού ρεπερτορίου του και με άλλες κινήσεις), το οποίο μπορεί να προσαρμοστεί γρήγορα σε αυτή την εξέλιξη. Συγκριτικά με τον αριθμό των επιθέσεων και δη των αεροπορικών επιθέσεων που έχει πραγματοποιήσει τον προηγούμενο μήνα, ο αριθμός των νεκρών Σύριων και Ιρανών στρατιωτικών (θεωρούμε, κινούμενοι σε ένα θεωρητικό-επιστημολογικό επίπεδο, πως οι δύο Ιρανοί στρατιωτικοί που έχασαν την ζωή τους, είναι υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί, καθότι η ηγεσία του καθεστώτος δεν ρισκάρει να αποστείλει χαμηλόβαθμους αξιωματικούς στη Συρία, και επίσης, στρατιωτικούς που στερούνται της κατάλληλης στρατιωτικής εκπαίδευσης), βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. ‘Θεωρητικοποιώντας’ την ανάλυση μας και στρεφόμενοι στην ανάλυση του Murray Bookchin, δύναται να θέσουμε το εξής ερώτημα: Θα μπορούσε, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να αποτελέσει ο πρόσφατος ‘κύκλος’ κοινωνικής-πολιτικής διαμαρτυρίας στο Ισραήλ (αξίζει να σημειώσουμε, θεωρητικά-επιστημολογικά, πως το ‘πάγωμα’ του νομοσχεδίου και η προσωρινή μη εφαρμογή του δεν εγγυάται την και την οριστική απόσυρση του, ακριβώς διότι αποτελεί μία εκ των σημαντικότερων μεταρρυθμίσεων για την προώθηση της οποίας συμφώνησαν εξ αρχής τα κόμματα που συν-αποτελούν τον κυβερνητικό σχηματισμό/Παράλληλα, δεν θα πρέπει να αποκλείεται μία τροποποίηση του και συνακόλουθα, η επανεισαγωγή του προς διαβούλευση και ψήφιση στο Ισραηλινό Κοινοβούλιο, ή αλλιώς, στην ‘Κνεσέτ’), το έναυσμα για την δημιουργία νέων εφημερίδων, περισσότερο μαχητικής, αντιπολιτευτικής χροιάς (το ‘αντι-Νετανιάχου’ πρόσημο παραμένει ισχυρό στο Ισραήλ), που θα προστεθούν δίπλα στις ήδη υπάρχουσες όπως η ιστορική και έγκριτη ‘Haaretz;’ Το ερώτημα καθίσταται πολύ ενδιαφέρον, ειδικά εάν προσθέσουμε δίπλα σε αυτό το τι έλαβε χώρα στα καθ’ ημάς, την περίοδο της βαθιάς κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής κρίσης. Ο συγκρουσιακός ‘κύκλος’ που άνοιξε εν καιρώ κρίσης και εφαρμογής μνημονιακών πολιτικών, δεν συνέβαλλε ή αλλιώς δεν λειτούργησε ως ευκαιρία για την δημιουργία νέων και αντιμνημονιακού προφίλ εφημερίδων (μπορεί να ενταχθεί τυπολογικά η ‘Εφημερίδα των Συντακτών’ μέσα σε αυτή την κατηγορία; Σπεύδουμε να απαντήσουμε πως όχι, διότι ήσαν η παύση της κυκλοφορίας της παλαιάς ‘Ελευθεροτυπίας’ το γεγονός εκείνο που καλλιέργησε το έδαφος για τη δημιουργία της νέας ‘Εφημερίδας των Συντακτών’, με τους περισσότερους εκ των δημοσιογράφων της πρώτης να μεταπηδούν στη δεύτερη και όχι σε άλλες εφημερίδες, κομματικές και μη/Ιστορικές και μεγάλες εφημερίδες όπως ‘Τα Νέα,’ ‘Το Βήμα’ και ‘Η Καθημερινή,’ δεν ωφελήθηκαν από την παύση της κυκλοφορίας της ‘Ελευθεροτυπίας’, κύρια ως προς την παράμετρο του δημοσιογραφικού δυναμικού, μη σπεύδοντας και οι ίδιες βέβαια, να αξιοποιήσουν προς όφελος τους ένα τέτοιο γεγονός), που να καταφέρουν μάλιστα να καθιερωθούν στη δημοσιογραφική ‘αγορά.’ Αρκετές εκ των εφημερίδων που κυκλοφόρησαν ανήκαν σε οργανώσεις της εξω-κοινοβουλευτικής Αριστεράς κατά κύριο λόγο (ούτε η διοίκηση του ‘Ριζοσπάστη’ ούτε η διοίκηση της ‘Αυγής’ αισθάνθηκαν την ανάγκη να προσθέσουν κάποιο νέο ακόμη και μηνιαίο φύλλο, στα ήδη υπάρχοντα), κυκλοφόρησαν για βραχύβιο χρονικό διάστημα και έφεραν τα χαρακτηριστικά δελτίου τύπου και λιγότερο κανονικής εφημερίδας. Επίσης, δεν παρατηρούμε την δημιουργία και ύπαρξη μίας ‘κινηματικού’ τύπου εφημερίδας (πόσες τέτοιες εφημερίδες μπορεί να κυκλοφορούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Κυκλοφορούν στη Γαλλία; ), η οποία να καταπιάνεται επισταμένως με την κάλυψη όλων των συλλογικών-κινηματικών δράσεων, προσφέροντας στους δρώντες ή στους «διεκδικητές» (γλωσσικός νεολογισμός του Charles Tilly τον οποίο από τους Εν Ελλάδι μελετητές της συλλογικής δράσης, χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον ο Σεραφείμ Σεφεριάδης/ Μία εφημερίδα που δημιουργήθηκε έχοντας αντι-μνημονιακό πρόσημο και υιοθετώντας ένα εθνικο-λαϊκιστικό ύφος προσφιλές σε αρκετούς πολίτες εν καιρώ κρίσης, ήσαν η εφημερίδα ‘Kontra News’ του Γιώργου Κουρή, η οποία εξακολουθεί να κυκλοφορεί και σήμερα), χώρο να εκφράσουν τις απόψεις τους μέσω συνεντεύξεων, να επαναδιατυπώσουν αιτήματα, να προβάλλουν νέα, τα οποία μπορεί να προκύψουν μετά από την συζήτηση με τον δημοσιογράφο ή μετά από την υποβολή του ‘κατάλληλου μαιευτικού’ ερωτήματος (μία κατάλληλη ερώτηση μπορεί να ‘εκμαιεύσει’ και μία ανατρεπτική απάντηση), και, να επιχειρήσουν να προσελκύσουν νέα μέλη σε διάφορες συλλογικές δράσεις. Αν και το τελευταίο στοιχείο (προσέλκυση μελών/Η εφημερίδα ‘Kontra News,’ δεν επενδύσει συμβολικούς, δημοσιογραφικούς και πολιτικούς πόρους προς την κατεύθυνση της «διακωμώδησης της τηλεόρασης», για να στραφούμε στην αναλυτική του Βασίλη Βαμβακά, όντας πλέον εκ των βασικότερων υποστηρικτών του σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος-Κινήματος Αλλαγής/Η εφημερίδα έθιξε το συγκεκριμένο ζήτημα, προτού το κάνουν τα ίδια τα κόμματα, τα μέλη και οι βουλευτές τους), δεν απαντάται ευρύτερα. Είναι λίγες ή πολύ λίγες οι περιπτώσεις που έχει αξιοποιηθεί μία εφημερίδα (ας εστιάσουμε θεωρητικά-επιστημολογικά στα τελευταία 40 έτη), κινηματικού και συνδικαλιστικού τύπου, για την προσέλκυση νέων μελών, σε ένα λεπτό σημείο όπου μία τέτοια εφημερίδα μπορεί να λειτουργήσει περισσότερο ως συνδετικός κρίκος μεταξύ μίας κινηματικής-συνδικαλιστικής δράσης και των ήδη ενταγμένων μελών, επιβεβαιώνοντας και ενισχύοντας τους ήδη διαμορφωθέντες κινηματικούς, συνδικαλιστικούς, πολιτικούς και ψυχο-συναισθηματικούς δεσμούς. Έπραττε κάτι τέτοιο η εφημερίδα ‘Αυριανή’ την περίοδο της ενδιάμεσης Μεταπολίτευσης, όντας η επιτομή της εγχώριας λαϊκιστικής δημοσιογραφίας; Όχι, θα απαντήσουμε και πάλι, γιατί η αγορά και η ανάγνωση της λειτουργούσαν ως εκ των προτέρων συμβολική επιβεβαίωση της ‘ορθότητας της κομματικής επιλογής του ψηφοφόρου’: ‘Το ΠΑΣΟΚ είναι ο φυσικός μου πολιτικός χώρος, ο Ανδρέας ο ηγέτης μου/μας και η Αυριανή η εφημερίδα μου/μας.’ Βλέπε σχετικά, Βαμβακάς, Βασίλης., ‘Παλιές και νέες πολιτικές εκφάνσεις του δημοφιλούς χιούμορ στην Ελλάδα της κρίσης,’ Επιστήμη και Κοινωνία, Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, Τόμος 38, 2018, Διαθέσιμο στο: Παλιές και νέες πολιτικές εκφάνσεις του δημοφιλούς χιούμορ στην Ελλάδα της κρίσης |Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας (ekt.gr) Για έναν εκλογέα του ΠΑΣΟΚ εκείνη την εποχή, μπορεί να ίσχυε το ‘είναι δυνατόν το ΚΚΕ και ο Συνασπισμός να διαθέτουν τις δικές τους εφημερίδες και εμείς όχι; Αυριανή και πάλι Αυριανή λοιπόν.’ Βλέπε επίσης, Calipari, J., ‘Basketball’s half-court offense,’ Coach and Athletic Director,’ Jefferson City, Mo, 66, 3, 1996, σελ. 34-35. Και, Cousy, B., & Power, F., ‘Basketball concepts and Techniques,’ Allyn & Bacon, N.J., 1970. Μαυρίδης, Γεώργιος., ‘Η οργανωμένη επίθεση κοντά στο καλάθι στο σύγχρονο παγκόσμιο μπάσκετ: δυνατότητες – προοπτικές,’ Διδακτορική Διατριβή, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, 2003, Διαθέσιμη στο: Η οργανωμένη επίθεση κοντά στο καλάθι στο σύγχρονο παγκόσμιο μπάσκετ: δυνατότητες – προοπτικές (didaktorika.gr) ‘Αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ στη Χομς, η τρίτη στη Συρία μέσα σε μια εβδομάδα,’ Ιστοσελίδα ‘CNN.gr,’ 02/04/2023, Αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ στη Χομς, η τρίτη στη Συρία μέσα σε μια εβδομάδα – CNN.gr Tilly, Charles., ‘Κοινωνικά κινήματα 1768-2004,’ Μετάφραση: Τσακίρης, Θανάσης, Επιμέλεια: Μήτσης Χρήστος, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2004. Το εν Αθήναις ‘κίνημα των Αγανακτισμένων’ (το Θεσσαλονικιώτικο τμήμα του κινήματος δεν κατάφερε να αποκτήσει μαζικότητα, όχι διότι εξέλιπαν από τους λίγους αρχικά συμμετέχοντες τα κίνητρα δράσης, η οργή και η βαθιά επιθυμία αλλαγής της ‘υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων’, αλλά, αντιθέτως, διότι δεν βοήθησε ο χώρος συγκέντρωσης των αγανακτισμένων με την ‘όλη κατάσταση’ Θεσσαλονικέων, που ήσαν ο χώρος πλησίον του Λευκού Πύργου/Ο χώρος αυτός δεν παρέχει τη δυνατότητα μαζικών συγκεντρώσεων, καθότι παρεμβάλλονται επιλεγμένες διαδρομές για πεζούς και ποδηλάτες, και επίσης, οι κεντρικότερες οδικές αρτηρίες της πόλης που οδηγούν προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις/Ακόμη και ο χώρος που βλέπει προς το λιμάνι δεν βοηθούσε, καθώς είναι όλος προσβάσιμος από πεζούς και ποδηλάτες), δεν απέκτησε τη δική του δημοσιογραφική ‘φωνή’ ή αλλιώς, τη δική του εφημερίδα. Βλέπε και, Bookchin, Murray., ‘Η Τρίτη Επανάσταση. Λαϊκά κινήματα στην επαναστατική εποχή,’ Τόμος 2, Μετάφραση: Γαβριηλίδου, Δανάη, Επιμέλεια: Στουπάκη, Αγγελική, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2015. Η ευμενής κριτική της περί επαναστάσεων και επαναστατικών κινημάτων μονογραφίας του Βοοκchin, από την εφημερίδα ‘The New York Times’ συνιστά ισχυρό τεκμήριο της πολύ καλής και κατατοπιστικής δουλειάς του συγγραφέα, ο οποίος, δεν γράφει μόνο από την σκοπιά του εξειδικευμένου μελετητή των επαναστάσεων μίας άλλης εποχής, των ιδεολογικών ρευμάτων του Μαρξισμού και του Αναρχισμού, του δημιουργού του ρεύματος της κοινωνικής οικολογίας αργότερα, αλλά, και από τη σκοπιά του συμμέτοχου στο Αμερικανικό συνδικαλιστικό κίνημα τη δεκαετία του 1930. Οι γνώσεις του περί της Γαλλικής εξεγερσιακής κουλτούρας και της Γαλλικής επαναστατικής ιστορίας, μπορούν κάλλιστα να συγκριθούν με τις αντίστοιχες ιστορικές γνώσεις του Charles Tilly.
[2] Οι ‘Φρουροί της Επανάστασης’ και η περιφερειακή τους δράση δεν πρόκειται να απασχολήσουν την προεκλογική εκστρατεία εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών της 21η Μαϊου και ειδικότερα, την προεκλογική εκστρατεία του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Πέραν αυτού, δεν απασχόλησαν και την επικαιρότητα μετά το ρεσάλτο μελών τους σε δύο δεξαμενόπλοια ελληνικών συμφερόντων, και τη σύλληψη των μελών του πληρώματος (η παλαιά ελληνική τηλεοπτική σειρά που προβάλλονταν στον τηλεοπτικό σταθμό ‘Mega Channel’ είχε τον τίτλο ‘Οι Φρουροί της Αχαΐας,’ τίτλος παράδοξος, εάν λάβουμε υπόψιν το γεγονός πως οι πρωταγωνιστές της σειράς, έστω και συμβολικά, δεν φρουρούσαν κάτι, όπως συμβαίνει με τους Ιρανούς ‘Φρουρούς της Επανάστασης’/Βέβαια, ο τίτλος της τηλεοπτικής σειράς αντλεί απευθείας, δίχως ουδεμία αλλαγή, από τον τίτλο του ομώνυμου μυθιστορήματος του Τάσου Αθανασιάδη/ Γιατί όμως επελέγη ένας τέτοιος βαρύγδουπος τίτλος; Δεν θα διστάσουμε να θέσουμε μερικές παραμέτρους: Πρώτον, διότι πρόθεση του σκηνοθέτη και της ομάδας που εργάστηκε γύρω από αυτόν, ήσαν η όσο το δυνατόν πιο πιστή, ήτοι ακαδημαϊκή μεταφορά του μυθιστορήματος από το χαρτί στην τηλεόραση/Άλλως πως, ο σκηνοθέτης των ‘φρουρών,’ κάνει χρήση της «μετεπικοινωνιακής» διάστασης της ομιλίας, ή της γλώσσας, κατά τον Johnstone, στοχεύοντας, μέσω ακριβώς της επιλογής της ονομασίας ‘Οι Φρουροί της Αχαΐας’, να «αποφύγει τυχόν παρεξηγήσεις για τις προθέσεις του», σύμφωνα με την Μαριάννα Χρήστου, και κυρίως, να συνυπολογίσει την άποψη και την παρουσία του συγγραφέα του βιβλίου, το περιεχόμενο του οποίου μεταπλάθεται σε σενάριο και μέσω αυτού, προβάλλεται στους τηλεοπτικούς δέκτες/Την πρόθεση πιστής μεταφοράς διευκόλυνε και η συμμετοχή στο σίριαλ ηθοποιών με θεατρική παιδεία και στόφα όπως η Άννα Συνοδινού, η Κατερίνα Χέλμη και ο Νίκος Γαροφάλλου/Στη σειρά συμμετείχαν ηθοποιοί όπως ο Στράτος Τζώρτζογλου, η Μιμή Ντενίση και ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης/ Οι ηθοποιοί αυτή εμπίπτουν σε εκείνη την ευρύτερη κατηγορία ηθοποιών που έθεσαν τις βάσεις για την ανάπτυξη των τηλεοπτικών σειρών μυθοπλασίας στην ελληνική ιδιωτική τηλεόραση και δεν είναι τυχαίο που οι Στράτος Τζώρτζογλου και Βλαδίμηρος Κυριακίδης συμμετείχαν και σε αρκετές μεταγενέστερες τηλεοπτικές σειρές/Δεύτερον, για να δημιουργήσει ένα κλίμα μυστηρίου γύρω από την τηλεοπτική σειρά, μη φανερώνοντας τίποτε για το περιεχόμενο της μέσω του τίτλου, προκειμένου να ωθήσει κυρίως εκείνους τους τηλεθεατές που είχαν την περιέργεια να δουν και να μάθουν περί τίνος πρόκειται, στο να παρακολουθήσουν τους ‘Φρουρούς’/Τρίτον, για να ωθήσει τους πρωταγωνιστές της σειράς και όχι τους δευτεραγωνιστές της, να διαβάσουν το βιβλίο∙ Και για να αυξήσει τις πιθανότητες ανάγνωσης του βιβλίου από τους πρωταγωνιστές της σειράς, ο σκηνοθέτης της εφευρίσκει ένα έξυπνο ‘τρικ’, επιλέγοντας ακριβώς τον ίδιο τίτλο, ώστε να εξιτάρει ερμηνευτικά και να εμπνεύσει τους ηθοποιούς, με στόχο να αποσπάσει τις καλύτερες δυνατές ερμηνείες/Άλλωστε, από την στιγμή όπου επελέγη η πιστή μεταφορά του περιεχομένου του βιβλίου, η ανάγνωση του οποίου αποτέλεσε την μόνη διαθέσιμη επιλογή ώστε να οι ηθοποιοί που κλήθηκαν να ερμηνεύσουν κάποιους εκ των χαρακτήρων, να ‘μπουν στο πνεύμα’ του ρόλου). Διευρύνοντας το πεδίο της ανάλυσης μας, δύναται να στραφούμε στο άρθρο της δημοσιογράφου Μυρτώς Λιαλιούτη στην εφημερίδα ‘Τα Νέα’, σχετικά με την συνθηματολογία που μέχρι στιγμής, έχουν επιλέξει τα τρία μεγαλύτερα κοινοβουλευτικά κόμματα εν όψει βουλευτικών εκλογών (Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, ΣΥΡΙΖΑ). Αναφερόμενη ειδικότερα στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, και στο σύνθημα του «Κάνε το θυμό σου απόφαση αλλαγής» (θεωρητικά-επιστημολογικά, δεν επρόκειτο περί απλού συνθήματος, καθότι ήδη το κεντροαριστερό πολιτικό κόμμα έχει ξεκινήσει διαδικτυακή-ψηφιακή καμπάνια με τον ίδιο τίτλο, προ-σκαλώντας κυρίως άτομα νεότερων ηλικιών να συμβάλλουν με προτάσεις τους, στη διαμόρφωση του πολιτικού προγράμματος του κόμματος/Όσο μεγαλύτερη η συμμετοχή μάλιστα και όσο περισσότερες οι προτάσεις, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες πραγματοποίησης αλλαγών ακόμη και στις πλέον κεντρικές θέσεις του Πασοκικού προγράμματος/Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της καμπάνιας, η οποία δεν καθίσταται βέβαια στενά προεκλογική, έγκειται στο ό,τι δεν τίθενται όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής προκειμένου κάποιος πολίτης να συνδεθεί, να ενημερωθεί, να διεπιδράσει και αφού διεπιδράσει, να σπεύσει να καταθέσει τις ιδέες και τις προτάσεις του/Όροι όπως το να είναι κάποιος μέλος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής), τονίζει πως «το πρώτο σύνθημα που έβγαλε γι’ αυτές τις εκλογές, όμως, θύμιζε ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος μόνο στη λέξη «αλλαγή». Η Χαριλάου Τρικούπη (σ.σ: είναι χαρακτηριστικό γλωσσικά, πως εάν κάποιος ομιλητής, ακόμη και κάτοικος Αθηνών και Εξαρχείων, πει ‘Χαριλάου Τρικούπη’ εύκολα ο συνομιλητής του μπορεί να καταλάβει πως εννοεί το ΠΑΣΟΚ/Αυτή ακριβώς η γλωσσική-σημασιολογική ταύτιση περιοχής-κόμματος, κόμματος-περιοχής, παραμένει ακέραια και σήμερα, ίσως λόγω και του ό,τι το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής δεν έχει μετακινηθεί σε κάποια άλλη περιοχή όλα αυτά τα χρόνια, και είναι ένα από τα στοιχεία εκείνα που θυμίζουν σε ψηφοφόρους και σε μέλη του κόμματος, το ‘ένδοξο παρελθόν,’ τότε που η Χαριλάου Τρικούπη δεν ήσαν απλώς η κομματική έδρα όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά ο σημαντικότερος ‘τόπος’ επιτέλεσης κομματικών δραστηριοτήτων, το συμβολικό επίκεντρο γύρω από το οποίο οργανώνονταν και αναπτύσσονταν η προσπάθεια για την απόκτηση της κοινωνικής και πολιτικοϊδεολογικής κυριαρχίας: ‘Από τη Χαριλάου Τρικούπη ξεκινάμε για να νικήσουμε και θα νικήσουμε’/ Ακόμη και η περισσότερο ανοιχτή οργανωτική δομή του κόμματος, εν αντιθέσει με την αντίστοιχη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, επέτρεπε πολλαπλές νοηματοδοτήσεις της ονομασίας ‘Χαριλάου Τρικούπη,’ με έναν εκλογέα του κόμματος να καταλαβαίνει ακούγοντας για ‘Χαριλάου Τρικούπη ‘πως κάτι θα περιμένουμε πάλι από το κόμμα μας,’ πως ‘ο Ανδρέας έφθασε εκεί για διαβουλεύσεις και συζητήσεις,’ ‘πως πάλι νικήσαμε οριστικά, εφόσον τα σημαντικότερα στελέχη μαζεύονται εκεί για να το γιορτάσουν,’ πως ‘άλλη μία συγκέντρωση κεντρικών στελεχών στη Χαριλάου Τρικούπη εν τω μέσω της κρίσης σημαίνει πως τα πράγματα δεν πάνε καλά για το κόμμα μας’/Η κλειστή και άκαμπτη οργανωτική δομή του ΚΚΕ, δεν επέτρεψε και δεν επιτρέπει τις πολλαπλές νοηματοδοτήσεις του ‘Περισσού’ που είναι μία απλή κομματική έδρα σε μία γειτονιά της Αθήνας, που για αρκετούς φίλους της ΑΕΚ οδηγούσε και οδηγεί στην ιστορική Νέα Φιλαδέλφεια), εκμεταλλεύεται το γεγονός (σ.σ: Να το πάλι: Χαριλάου Τρικούπη ίσον ΠΑΣΟΚ) πως έχει να βρεθεί σε θέσεις εξουσίας εδώ και δέκα χρόνια. Και με αυτόν τον τρόπο, ποζάρει ως υπεύθυνη εναλλακτική, απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα που απογοήτευσε με τους χειρισμούς του. Με το πρώτο σύνθημα, το ΠΑΣΟΚ απευθύνεται κυρίως σε νεότερους ψηφοφόρους, όσους το προηγούμενο διάστημα βγήκαν στο δρόμο για να διαδηλώσουν μετά την τραγωδία στα Τέμπη. Τους απευθύνεται ωστόσο ως συστημική δύναμη, που τους καλεί να μετατρέψουν την οργή τους σε πολιτική συμμετοχή». Η Μυρτώ Λιαλιούτη, στην ανάλυση της παραβλέπει πως το σύνθημα «Αλλαγή» που δεν είναι καθόλου άγνωστο στις παλαιότερες και νεότερες γενιές ψηφοφόρων του κόμμα δεν νοηματοδοτείται (ως έννοια και ως πολιτικό σύνθημα προς χρήση, η ‘Αλλαγή’ έχει να κάνει με το «μέλλον», σύμφωνα με την θεώρηση του P. Dunmire/Η χρήση του συγκεκριμένου συνθήματος παρέχει στο χρήστη αυτού δύο πλεονεκτήματα: Πρώτον, το πλεονέκτημα ό,τι είναι ένα σύνθημα άμεσα έτοιμο προς χρήση, δίχως να χρειάζεται πολλές μεταβολές και τροποποιήσεις, αρκεί ο εκάστοτε κομματικός χρήστης να το προσαρμόζει επιτυχώς στην τρέχουσα συγκυρία/Δεύτερον, το πλεονέκτημα της αυτοτέλειας/Και τι εννοούμε λέγοντας κάτι τέτοιο; Εννοούμε πως η ‘Αλλαγή’ ως σύνθημα που περισσότερο μεταδίδεται από στόμα σε στόμα παρά καταγράφεται και χρησιμοποιείται στο γραπτό λόγο, μπορεί να σταθεί μόνο της χωρίς να συμπληρώνεται από άλλα εύηχα ή μη συνθήματα, από ‘εντυπωσιακές’ προτάσεις, από λέξεις ή από όρους που διευκολύνουν ώστε να αναδειχθεί πληρέστερα στην επιφάνεια το νόημα της/Έτσι ακριβώς χρησιμοποιήθηκε από το ΠΑΣΟΚ προ των βουλευτικών εκλογών του Οκτωβρίου του 1981), δεν νοηματοδοτείται εδώ με τον τρόπο που νοηματοδοτήθηκε επί Ανδρεοπαπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ στα 1981, για να εγκαταλειφθεί αμέσως μετά τη διενέργεια των νικηφόρων για το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, εκλογών εκείνης της χρονιάς. Το σύνθημα δεν ‘επιστρέφει’ από το παρελθόν, για να σκιαγραφήσει εκ νέου το μέλλον, παρά μένει σχεδόν αποκλειστικά στο δεύτερο χρονικό σημείο. Ήγουν, στο μέλλον, προσλαμβάνοντας ένα διττό πολιτικό-σημασιολογικό πρόσημο. Ως προς αυτό, αφενός μεν φανερώνει την πρόθεση του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής να πετύχει την επιθυμητή για αυτό ‘Αλλαγή’ στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαϊου (θα ονομάσουμε αυτή την Αλλαγή ως ‘μικρή Αλλαγή’ κατά τα πρότυπα της ‘Πρώτης Ανάστασης’ που λαμβάνει χώρα τελετουργικά μέσα στις Εκκλησίες, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου), ήτοι να αποσπάσει ένα διψήφιο ποσοστό (ένα ποσοστό γύρω στο 10% δεν αρκεί κύρια διότι η πολιτική ηγεσία του κόμματος δεν φαντασιώνεται έναν ρόλο ανάλογο με αυτόν των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Πάνου Καμμένου μετά τις πρώτες βουλευτικές εκλογές του 2012, όταν και έλαβαν περίπου το 10,5% των ψήφων), ικανό να το καταστήσει ακόμη πιο ισχυρό κομματικό-πολιτικό παίκτη, με σαφώς διακριτά χαρακτηριστικά από την Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ (η Ανδρεοπαπανδρεϊκή ‘Αλλαγή’ του 1981, ήσαν από τις γλωσσικές-συνθηματολογικές εξαιρέσεις, από την στιγμή όπου δεν κοιτούσε μόνο μπροστά, επιζητώντας την ‘Αλλαγή’ που για να επέλθει χρειάζεται την σωστή ψήφο, αλλά και πίσω, στο παρελθόν/Το οποίο αποτελούσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης με βάση τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνταν κάθε φορά η ‘Αλλαγή’/Όταν λόγος γίνονταν για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υπό τους Κωνσταντίνο Καραμανλή και Γεώργιο Ράλλη, τότε η ‘Αλλαγή’ σήμαινε πως ‘ήρθε η ώρα να τελειώνουμε με τη Δεξιά, το πελατειακό της κράτος, στέλνοντας την στο χρονοντούλαπο της ιστορίας,’ έκφραση καθαρά Ανδρεοπανδρεϊκή, που καθιερώθηκε για εκλογική χρήση’/Όταν στις κομματικές αφηγήσεις εμπεριέχονταν και ιστορικές αναφορές στην μεταπολεμική περίοδο και στη δικτατορία των συνταγματαρχών, τότε η ‘Αλλαγή’ υποδήλωνε πως το ‘ΠΑΣΟΚ πρέπει να έρθει στην εξουσία και έρχεται, για να τα αλλάξει όλα, όλες τις δομές εξουσίας που κράτησαν επί πολλά έτη καθηλωμένη την χώρα και τους πολίτες που δεν ανήκαν στην ‘επάρατο Δεξιά’/Όταν στις κομματικές αφηγήσεις υπεισέρχονταν και η γλωσσική έκφραση οι ‘μη προνομιούχοι,’ τότε η ‘Αλλαγή’ φανέρωνε πως το ‘ΠΑΣΟΚ δεν έρχεται απλά στην εξουσία, αλλά θα την ασκήσει για εσάς και μόνο για εσάς, καθιστώντας σας προνομιούχους’/Και αυτή ακριβώς ήσαν μία βασική μέριμνα της πρώτης κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου: Το πως δηλαδή ο ‘μη προνομιούχος’ θα καταστεί προνομιούχος αρχικά και εν συνεχεία πολιτικά ‘κυρίαρχος’ κάτι που μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με την παραμονή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία/Θεωρητικά-επιστημολογικά, πρόκειται για την περίπτωση του «λαϊκισμού-προπαγάνδα», κατά τον Pierre-Andre Taguieff, για μία «δημαγωγική πρόταση» που δεν υπόσχεται μόνο ‘όλα όσα μπορεί να υλοποιήσει,’ αλλά ‘μία ριζικά διαφορετική ζωή’, αρκεί μόνο ο μη προνομιούχος να θέλει/Τότε ο δημαγωγός θα ‘πάρει το όπλο του…’ ). Και, αφετέρου δε, δηλοί την βαθύτερη επιθυμία να μειωθεί σημαντικά το εκλογικό ποσοστό των δύο μεγαλύτερων κομμάτων (η ‘μεγάλη Αλλαγή’), ώστε να τεθούν οι βάσεις για τη συγκρότηση μίας κυβέρνησης συνεργασίας στην οποία να συμμετέχει ένα ενισχυμένο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και ένα ή δύο περισσότερο αποδυναμωμένα κόμματα. Ένα τέτοιο σύνθημα όμως δεν μπορεί να καταστεί λειτουργικό και επιτυχημένο, εάν δεν απευθύνεται προς συγκεκριμένα ακροατήρια, εάν δεν μετατρέπεται σε αντικείμενο διαπραγμάτευσης με βάση και τις προκείμενες που διέπουν έναν ψηφοφόρο. Έτσι λοιπόν, το όλο σύνθημα ‘Κάνε τον θυμό σου απόφαση Αλλαγής’ δεν απευθύνεται μόνο σε όλους όσοι συμμετείχαν προ ολίγων ημερών στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και μνήμης για τους νεκρούς επιβάτες των Τεμπών. Αλλά, και σε όλους όσοι (η ‘Αλλαγή’ είναι πολύ περισσότερο συμπεριληπτικό σύνθημα από όσο αφήνει να εννοηθεί η Μυρτώ Λιαλιούτη/Ένας εκ των βασικότερων λόγων για τους οποίους η επικοινωνιακή ομάδα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής αποφάσισε να κάνει χρήση της συγκεκριμένης έννοιας, είναι ακριβώς το ό,τι διείδε την «διαταραχή», την interruption του Laclau, σε επίπεδο λόγο και πολιτικής ρητορικής που ανέκυψε στο προσκήνιο μετά το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη/Η διαταραχή που συνιστά την ‘πρώτη ύλη’ για την παραγωγή κενού και όχι νοήματος, δεν σημαίνει απαραίτητα σιωπή, αλλά, την αδυναμία επεξεργασίας του λόγου με τέτοιον τρόπο ώστε αυτός να ‘λέει κάτι’, να καθίσταται λογικός και να παράσχει λογικές εξηγήσεις που να ερμηνεύουν το ‘ανερμήνευτο’/Όσο μάλιστα βάθαινε η διαταραχή στο επίπεδο του λόγου και των πολιτικών αφηγήσεων, εκεί όπου έμεινε χώρος μόνο για χειρονομίες καλής θέλησης όπως η κυβερνητική απόφαση για την παροχή αποζημιώσεων στους συγγενείς των νεκρών επιβατών, τόσο περισσότερο το κενό εν πρώτοις κάλυψαν οι αφηγήσεις και η συνθηματολογία των συμμετεχόντων στις διάφορες κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας/Ίσως για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, την γνωστή λεκτική σήμανση ‘βασανίζομαι’ που φέρει τα χαρακτηριστικά γκραφίτι σε τοίχους, οικειοποιήθηκαν πολιτικοί διαφόρων κομμάτων και κυρίως κομμάτων εξουσίας, μεταπλάθοντας την σε ‘βασανίζομαι να μιλήσω’/Η επικοινωνιακή ομάδα του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ διείδε αυτή την κατά Laclau «διαταραχή» σπεύδοντας να εισαγάγει με τρόπο που να απευθύνεται στους insider και στους outsider, γιατί ως ‘outsider’ αυτο-προσδιορίζονταν κατά κύριο λόγο οι συμμετέχοντες στις κινητοποιήσεις, το κενό σημαίνον «Αλλαγή», μέσω του οποίου επιχειρείται η υποκατάσταση της αδυνατότητας της ερμηνείας με λογικό τρόπο, και, η αντιμετώπιση του αισθήματος κοινωνικής δυσαρμονίας), δεν συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας μετά το δυστύχημα. Συν τοις άλλοις, εάν απευθύνονταν μόνο στην πρώτη κατηγορία, τότε αυτομάτως θα περιόριζε αισθητά το εύρος της συγκεκριμένης συνθηματολογίας, μέσω της οποίας καλούνται τα ‘θυμωμένα’ άτομα (το δυστύχημα στα Τέμπη και οι στρεβλώσεις και οι παραλείψεις που ανέδειξε στην επιφάνεια συνιστούν έναν μόνο και ίσως τον κορυφαίο βέβαια, από τους λόγους του θυμού και της οργής/Η Πασοκική συνθηματολογία με άξονα την ‘Αλλαγή’ πάει πολύ βαθύτερα, προκειμένου να συμπεριλάβει όλη την τετραετία διακυβέρνησης από την Νέα Δημοκρατία, και όλα όσα καθιστούν έναν νέο και έναν μη νέο, θυμωμένους/Να πως συνδέεται συμβολικά η ευρωπαϊκών αποχρώσεων ρητορική του Νίκου Ανδρουλάκη, με τους λόγους για τους οποίους θυμώνει ένας πολίτης: ‘Ένας πολίτης είναι θυμωμένος, διότι στερείται των ευκαιριών που απολαμβάνουν ευρωπαίοι πολίτες στις χώρες τους’), να συμμετάσχουν σε κάτι εξ ορισμού ‘μεγάλο,’ σε κάτι που τους ‘υπερβαίνει ατομικά’ όπως είναι η ‘Αλλαγή’: ‘Δώστε (δεύτερη κλήση), δύναμη και όχι φωνή, στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής.’ Η κλήση εδώ δεν επιχρωματίζεται μόνο με νεανικό πρόσημο, καθώς και στην καμπάνια που ξεκίνησε το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής δεν τίθεται ηλικιακό όριο συμμετοχής. Βλέπε σχετικά, Λιαλιούτη, Μυρτώ., ‘ «Κρας τεστ» στα πρώτα συνθήματα,’ Εφημερίδα ‘Τα Νέα,’ 31/01/2023, σελ. 14. Βλέπε και, Laclau, Ernesto., ‘Γιατί τα κενά σημαίνοντα έχουν σημασία για την πολιτική;’ Μετάφραση: Σταυρακάκης, Γιάννης, ΕΕ. Βλέπε επίσης, Dunmire, P., ‘Preempting the future: Rhetoric and the ideology of the future in political discource,’ Discource and Society, Τόμος 16, Τεύχος 4, 2005, σελ. 481-513. Η χρήση και η νοηματοδότηση της ‘Αλλαγής’ αποτελούν μία «συναρπαστική ένδειξη», κατά την Bertelsen, του τρόπου με τον οποίο το ΠΑΣΟΚ οριοθέτησε τον χώρο του και στεγανοποίησε τις πολιτικοϊδεολογικές του αναφορές, οικειοποιήθηκε κενά σημαίνοντα που εν καιρώ πρώιμης Μεταπολίτευσης ήσαν απολύτως διεκδικήσιμα από όλους, στερώντας από τις διάφορες εκφάνσεις της Αριστεράς το πλούσιο περιεχόμενο του όρου ‘Αλλαγή’ και περιορίζοντας την στη χρήση μίας ‘φτωχής’ συνθηματολογίας εντός της οποίας ξεχώριζαν έννοιες όπως ‘Ανατροπή’ και ‘ρήξη’. Βλέπε σχετικά, Bertelsen, E., ‘Selling change: advertisements for the 1994 South African Election,’ African Affairs, Τόμος 95, Τεύχος 379, 1996, σελ. 227. Και, Taguieff, Andre-Pierre., ‘Ο λαϊκισμός και η πολιτική επιστήμη. Από την εννοιολογική πλάνη στα πραγματικά προβλήματα,’ Μετάφραση: Μπαλαμπανίδης Γιάννης, Περιοδικό ‘Νέα Εστία,’ Τόμος 164ος, Τεύχος 1816, Νοέμβριος 2008, σελ. 816.
[3] Κάποιες ισχυρές μεταβλητές που μπορούν να ερμηνεύσουν την πρόσφατη Ισραηλινή αεροπορική επίθεση στη Συρία (ο γλωσσικός όρος ‘επιδρομή’ είναι αδόκιμος καθότι δεν μπορεί να αποδώσει τον ‘αστραπιαίο’ τρόπο με τον οποίο λαμβάνει χώρα μία Ισραηλινή αεροπορική επίθεση/Το ό,τι το Ισραήλ δεν στοχεύει να καταλάβει Συριακά εδάφη οργανώνοντας μία επιδρομή προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του/Το ό,τι τα Ισραηλινά μαχητικά κινούνται μυστικά και κατά μόνας και όχι σε σχηματισμούς, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος τους να καταστεί αντιληπτή η παρουσία τους και να τεθούν στο στόχαστρο της Συριακής αντι-αεροπορικής άμυνας), δύνανται να είναι οι εξής: Η πρώτη μεταβλητή άπτεται του ό,τι το Ισραήλ επιδιώκει να εξαντλήσει ψυχο-συναισθηματικά τους Ιρανούς ‘φρουρούς’ που βρίσκονται στη Συρία, να τους εξωθήσει στα όρια τους (το Ισραήλ θέλει να εξαναγκάσει κάποιους εξ αυτών, και κυρίως τους πλέον υψηλόβαθμους, να εγκαταλείψουν την χώρα), να τους εισαγάγει σε μία οιονεί συνθήκη διαρκούς ανησυχίας, μικρής ή μεγάλης (‘και αν το Ισραήλ επιχειρήσει ένα μεγαλύτερο χτύπημα;’ ), εξαναγκάζοντας τους να παραδεχθούν πως στρατηγικά και επιχειρησιακά το Ισραήλ θα βρίσκεται πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από τους ίδιους (οι ‘Φρουροί της Επανάστασης’ μπορεί να είναι οι θεματοφύλακες του καθεστώτος και των αρχών και των αξιών που συνδέονται με την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, όμως δεν αποτελούν και το μοναδικό Ιρανικό στρατιωτικό σώμα/Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα ήσαν από δύσκολο έως πολύ δύσκολο για το Ιράν να αντέξει στον Ιρανοϊρακινό πόλεμο παραπάνω από 3-4 χρόνια). Μέσω αυτών των χτυπημάτων ή αλλιώς, των προληπτικών πληγμάτων, μετατοπίζει τα όρια του ανταγωνισμού του με το Ιράν, μεταφέροντας τον εντός Συρίας, κάτι επιθυμητό στην παρούσα συγκυρία και ασφαλώς περισσότερο προτιμητέο από το να εκκινήσει μία οργανωμένη στρατιωτική επιχείρηση κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Η δεύτερη μεταβλητή, αφορά εμπρόθετα το γεγονός πως μέσω τέτοιου τύπου αεροπορικών πληγμάτων (παρόμοια τακτική υιοθέτησαν και οι Αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις τα πρώτα χρόνια της στρατιωτικής επιχείρησης στο Αφγανιστάν, πραγματοποιώντας πολύ συχνά ‘καταδρομικές’ αεροπορικές επιθέσεις εναντίον των σπηλαίων στα οποία κρύβονταν μέλη της Ισλαμιστικής οργάνωσης των ‘Ταλιμπάν’), το Ισραήλ επιχειρεί να δημιουργήσει ρήγματα, έστω και μικρά, στη συμμαχία Ιράν και Συρίας, καλλιεργώντας το έδαφος για την εκδήλωση του ό,τι ο Jose Luis Fiori, αποκαλεί, θεωρητικώ τω τρόπω, ως «σύνδρομο της Βαβέλ» (Babel Syndrome). Δηλαδή, να καλλιεργήσει το έδαφος ώστε οι αρμόδιοι αξιωματούχοι να ‘μιλάνε όλη την ημέρα και με όλους, να διαφωνούν με τέτοια ένταση που δεν έχει παρατηρηθεί στο πρόσφατο παρελθόν, να μιλάνε και όμως να μην ‘επικοινωνούν’ μεταξύ τους, να μην καταλαβαίνονται,’ διαμορφώνοντας διαμέσου αυτής της ασυνεννοησίας μεταξύ τους και για τα πιο στοιχειώδη, τις προϋποθέσεις ώστε το Ισραήλ να προετοιμάσει απρόσκοπτα (αυτοί που έφτιαξαν τον περιώνυμο ‘Πύργο της Βαβέλ’ σταμάτησαν από ένα σημείο και έπειτα να επικοινωνούν με τον Θεό, με αποτέλεσμα, η γλώσσα από ‘εργαλείο’ προσέγγισης μαζί του, να καταστεί μέσο διαχωρισμού και σύγκρουσης: Έκτοτε, ο Θεϊκός νόμος ή αλλιώς, οι θεϊκές επιταγές θα προσεγγίζονται, μέσω της γλώσσας ή ορθότερα μέσω των διαφόρων γλωσσών που της μιλούν πολλοί, και με ανθρώπινα μέτρα/Στην περίπτωση του ‘Πύργου της Βαβέλ’ η μία και ‘αδιαίρετη’ θεϊκή γλώσσα, έδωσε την θέση της σε μία γλωσσική πληθυντικότητα, εκεί όπου οι γλώσσες ήσαν τόσο πολλές, όσα και τα τούβλα που χρειάστηκαν για να ανεγερθεί ο πύργος και να φτάσει πολύ ψηλά), την επόμενη επίθεση του εναντίον και των Ιρανών ‘Φρουρών’ αλλά και Συριακών στόχων, ιδίως εάν αυτό κριθεί απαραίτητο. Είναι αποφασιστικής σημασίας για ένα μεγάλο μέρος της Ισραηλινής πολιτικής-στρατιωτικής ηγεσίας, να πλήττονται οι ‘Φρουροί της Επανάστασης’ όπου και αν βρίσκονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Πολλώ δε μάλλον εάν έχουν εγκατασταθεί σε γειτονικές χώρες. Η τρίτη μεταβλητή που εντοπίζουμε θεωρητικά-επιστημολογικά, έχει σχέση με την Ισραηλινή πρόθεση να σταλεί μήνυμα προς όλους όσοι επιδιώκουν τώρα ή στο μέλλον, την εγκατάσταση τους στη Συρία, προκειμένου να συνδράμουν από εκεί τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες των ‘Φρουρών της Επανάστασης.’ Κατά κύριο λόγο (τι ρόλο διαδραματίζει στην καθημερινότητα ενός πιστού Ισραηλινού, η προσευχή; Πάντως, στην Εβραϊκή-Ιουδαϊκή λατρευτική-τελετουργική πρακτική, συνηθίζεται εκείνος ο τύπος προσευχής που ο Lontag ονομάζει ως συλλογική δημόσια προσευχή», διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί μπροστά από το ‘Τείχος των Δακρύων’/Στις καθ’ ημάς, λατρευτικές πρακτικές, η έλλειψη ενός τέτοιου χώρου, περιορίζει αισθητά την δυνατότητα πραγματοποίησης τέτοιου τύπου, ανοιχτών, δημόσιων προσευχών), το μήνυμα αποστέλλεται προς την ηγεσία και τα μέλη της Λιβανέζικης οργάνωσης της ‘Χεζμπολάχ’ (δεν διακρίνουμε κάποια ιδιαίτερη συσχέτιση μεταξύ της λήψης απόφασης για την πραγματοποίηση μίας αεροπορικής επίθεσης τώρα, και της πρόσφατης εκκίνησης της διαδικασίας διπλωματικής επαναπροσέγγισης μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας/Η Ισραηλινή κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει τη σταδιακή σύσφιξη των διμερών του σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, δίχως να επηρεάζεται από τις όποιες διπλωματικές πρωτοβουλίες με ευρύτερο περιφερειακό αντίκτυπο αναλαμβάνει το Ουαχαμπιτικό Σαουδαραβικό καθεστώς/Σε αυτή την χρονική περίοδο, δεν θεωρείται προτιμητέα επιλογή η διακοπή των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία), με στόχο το να μην επιχειρήσουν καν να μεταβούν στη Συρία και από εκεί να ενωθούν με τους Ιρανούς ομοϊδεάτες τους για να πλήξουν με διάφορους τρόπους, το Ισραήλ. Εάν συμβεί αυτό, τότε και οι ίδιοι θα καταστούν στρατιωτικός στόχος. Η τέταρτη μεταβλητή, που ειδικότερα επεξηγεί και τον αυξημένο αριθμό των Ισραηλινών αεροπορικών επιθέσεων τον μήνα Μάρτιο (ποιος αναγνώστης θυμάται το ωραίο ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη ‘Μάρτιαι Ειδοί’, γραμμένο με εκείνο το ιδιαίτερο Καβαφικό πνεύμα, που στρέφεται προς τον αναγνώστη για να του υποδείξει τον δρόμο της ηθικής επιλογής/Όταν συμβουλεύει ο Αλεξανδρινός ποιητής, δεν παύει να απευθύνεται και στον εαυτό του/Στο ποίημα ‘Μάρτιαι Ειδοί’ ξεκινά με την φράση «Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ως ψυχή∙ Και τες φιλοδοξίες σου να υπερκινήσεις αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις να τες ακολουθείς»/Η συμβουλή, ή αλλιώς, η σύσταση συγκεκριμενοποιείται, σε ένα σημείο μάλιστα όπου λαμβάνει χώρα ο διαχωρισμός μεταξύ σώματος και ψυχής: ‘Εάν δεν μπορείς να στηρίξεις το βάρος των φιλοδοξιών σου, εάν δεν μπορείς να διαχειρισθείς τη δόξα, τότε άφησε τα για κάτι πιο πεζό, πιο γήινο, πιο θνητό’/Σε τέτοιου τύπου ηθικά ποιήματα, ο Καβαφικός λόγος, που δεν φέρει στοιχεία «παρωχημένου ρομαντισμού», κατά την Μ. Βασιλειάδη, καθίσταται όσο ευθύς είναι και στα ποιήματα που ενέχουν σαφείς ομοφυλοφιλικές προεκτάσεις, εκεί όπου οι ενδυματολογικές επιλογές των ανδρών που είναι δυνητικοί εραστές, συνιστούν ‘εργαλείο’ ερωτισμού), συνδέεται με την προσπάθεια του Ισραήλ να αποτρέψει εν τη γενέσει τους την όποια επαφή και επικοινωνία μπορεί να έχουν τα μέλη των ‘Φρουρών της Επανάστασης’ στη Συρία με μέλη ένοπλων φιλοϊρανικών οργανώσεων που είναι αυτά που εμπλέκονται σε μάχες και με μαχητές αντι-καθεστωτικών οργανώσεων και με μέλη Ισλαμιστικών-τρομοκρατικών οργανώσεων. Βλέπε σχετικά, Βασιλειάδη, Μάρθα., ‘Γυναικεία πρόσωπα στην ποίηση του Καβάφη,’ Φιλόλογος 155, 2014, σελ. 53. Βλέπε επίσης, Fiori, Luis, Jose., ‘Babel Syndrome and the New Security Doctrine of the United States,’ Journal of Humanitarian Affairs, Manchester, Manchester University Press, 2019, Διαθέσιμο στο: Babel Syndrome and the New Security Doctrine of the United States in: Journal of Humanitarian Affairs Volume 1 Issue 1 (2019) (manchesteropenhive.com) Το δόγμα ασφαλείας του Ισραήλ επιτάσσει την αντιμετώπιση των ‘Φρουρών της Επανάστασης’ επί του πεδίου (κάτι τέτοιο δεν αποκλείει και τη στροφή σε μορφές υβριδικού πολέμου, όπως ο ‘κυβερνοπόλεμος’), ιδίως εάν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Βλέπε και, Lontag, H.J., ‘I want to pray and I don’t want to pray: Expressive individualism and prayer,’ Mental Health, Religion and Culture, 16, 5, 2016, σελ. 523-535.
[4] Η δημοσιογράφος των ‘Νέων’ Κίττυ Ξενάκη, με άρθρο της στην εφημερίδα ‘Τα Νέα’ που επέχει θέση αφιερώματος στον Παλαιστίνιο Σαμέχ Ακτάς, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια επίθεσης Ισραηλινών εποίκων στην Παλαιστινιακή κωμόπολη Χαουάρα, διερωτάται εάν όντως το Ισραήλ είναι ένα δημοκρατικό κράτος, επικαλούμενη το ερώτημα που θέτουν στη Γαλλική εφημερίδα ‘Le Monde’ 60 «ακαδημαϊκοί, ερευνητές και γιατροί». Τέτοιου τύπου ερωτήματα είναι αρκούντως απλοϊκά και στηρίζονται σε εξίσου απλοϊκές και μανιχαϊκές αποτυπώσεις της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας (το ‘κακό Ισραήλ που δεν δίνει δικαιώματα στους Αραβόφωνους κατοίκους του’), στην ανοιχτή έκφραση πολιτικής και ψυχο-συναισθηματικής υποστήριξης προς τους Παλαιστίνιους, τους οποίους ‘καταπιέζει στυγνά’ το Ισραήλ, σύμφωνα με μία γνωστή ρητορική. Το Ισραήλ είναι μία εξόχως «ανταγωνιστική δημοκρατία» κατά τον Dahrendonf, εντός της οποίας και ο πολιτικός ανταγωνισμός ενίοτε καθίσταται ισχυρός και έχει παγιωθεί η μορφή του «θεσμοθετημένου πλουραλισμού» σύμφωνα με τον Colomer (η αντίληψη πως το Ισραήλ είναι ένα ‘κράτος-απαρτχάιντ’ όπως κάποτε η Νότια Αφρική συνιστά το πλέον ακραίο δείγμα της προδήλως εσφαλμένης αντίληψης πως το ‘Ισραήλ δεν είναι και δεν μπορεί να είναι δημοκρατία’), με τα θεσμικά αντίβαρα να λειτουργούν και να θέτουν εμπόδια σε προσπάθειες περαιτέρω ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας, στόχος στον οποίο ομνύει η κυβέρνηση Νετανιάχου. Είναι λανθασμένο και επιφανειακό συνάμα να τίθενται εκτός του πεδίου της ανάλυσης όλες εκείνες οι παράμετροι που τεκμηριώνουν με ακρίβεια το εάν μία χώρα είναι δημοκρατία ή όχι (το Ισραήλ συγκεντρώνει υψηλή βαθμολογία σε δείκτες μέτρησης της δημοκρατίας, όπως ο δείκτης Vanhanen), και να αποδίδεται η μέγιστη προσοχή στο αν οι εκάστοτε κυβερνήσεις του Ισραήλ (τα σχετικά δημοσιεύματα πύκνωσαν μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Μπένζαμιν Νετανιάχου/Πριν από αυτό το γεγονός, οι αναλύσεις της Judith Butler περί του Ισραήλ ως ημι-δημοκρατικού κράτους που προβαίνει σε επιλεκτικό σεβασμό των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάτι που σημαίνει πως αλλού τα διασφαλίζει και αλλού τα φαλκιδεύει, υπήρξαν το σημείο τομής που επέφερε μία αύξηση του αριθμού των σχετικών αναλύσεων, οι οποίες μάλιστα διανθίστηκαν με αντι-αποικιακές και νεο-φεμινιστικές αναφορές), σέβονται τα δικαιώματα των Αραβικής καταγωγής πολιτών του (ας θυμηθούμε εδώ πως στην προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο, Αραβικά κόμματα υπήρξαν εταίροι σε κυβερνήσεις συνεργασίας/Το επόμενο βήμα ποιο μπορεί να είναι; Η άποψη πως το Ισραήλ δεν επιτρέπει στους Αραβικής καταγωγής πολίτες να ασκήσουν τα εκλογικά τους δικαιώματα; ) και των Παλαιστινίων εν γένει. Επίσης, είναι αντι-επιστημονικό να τίθενται κριτήρια αξιολόγησης (στους δείκτες πολυαρχίας του Dahl το Ισραήλ συγκέντρωνε πολύ υψηλή βαθμολογία), αναλόγως των προσωπικών πεποιθήσεων και αντιλήψεων πολιτών (σαφώς, πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης), των πεποιθήσεων ατόμων που ενστερνίζονται την εκδοχή ενός φιλο-Παλαιστινιακού λαϊκισμού επί τη βάσει του οποίου το Ισραήλ ‘πρέπει να βρίσκεται μονίμως κάτω:’ ‘Κάτω το Ισραήλ, κάτω η Ισραηλινή καταπίεση, κάτω ο Μπίμπι, ο διώκτης της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων, κάτω ο Ισραηλινός στρατός και οι Ισραηλινοί στρατιώτες.’ Μέσω επαγωγικών ‘αλμάτων’ το Ισραήλ (κρατούνται στις Ισραηλινές φυλακές πολιτικοί κρατούμενοι, όπως συμβαίνει στη γειτονική Αίγυπτο; Ασκήθηκε κατά τη διάρκεια των πρόσφατων κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας τέτοιου εύρους καταστολή που να παραπέμπει στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν και στην καταστολή που ασκήθηκε εκεί κατά των διαδηλωτών; Υιοθετεί η τωρινή Ισραηλινή κυβέρνηση μία μεσσιανική αντίληψη της ιστορίας, όπως πράττει το Πουτινικό καθεστώς; Κυβερνάται το Ισραήλ από ένα πολιτικο-θρησκευτικό ‘ιερατείο;’ ) εκπίπτει από τα βάθρα της δημοκρατικότητας για να πάρει απλά και μόνο τη θέση που του ‘αξίζει’ μεταξύ των αυταρχικών Μεσανατολικών καθεστώτων. Βλέπε σχετικά, Ξενάκη, Κίττυ., ‘Ου λήψει το όνομα αυτής επί ματαίω,’ Εφημερίδα ‘Τα Νέα…ό.π., σελ. 44. Βλέπε και, Dahrendof, R., ‘Gesellschaft und Demokratie in Deutschland,’ München, 1968b. Και, Schmidt, Manfred., ‘Θεωρίες της Δημοκρατίας’, Επίμετρο: Πάσχος, Γιώργος, Μετάφραση: Δεκαβάλλα Ελευθερία, Επιστημονική Επιμέλεια: Δώδος Δημοσθένης, Εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα, 2004. Και, Colomer, Josep., ‘Introduction,’ στο: ‘Political Institutions in Europe,’ London, σελ. 1-17. Ο εν Ελλάδι Αριστερός φιλο-Παλαιστινιασμός είναι κατά βάση ρηξιακός, δηλαδή, για εκ των ουκ άνευ προϋπόθεση για την δημιουργία ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους καθίσταται η ρήξη και δη η βίαιη ρήξη με το Ισραήλ, με τον ‘σιωνισμό’ που συνιστά την σύγχρονη εκδοχή της ‘αποικιοκρατίας’ (πάλι η μορφή του ‘Εβραίου’ τίθεται στο προσκήνιο, αυτή την φορά ως ‘άποικου’ και όχι απλά ως ‘έποικου’/Άρα, εδώ έχουμε να κάνουμε με μία ανασημασιοδότηση του κλασικού διχοτομικού σχήματος ‘λευκοί εναντίον μαύρων’). Εντός αφηγήσεων που διακρίνονται από ένα «θεολογικοποιημένο μίσος» κατά του Ισραήλ, όπως το ονομάζει ο Taguieff, η Ισλαμιστική-τρομοκρατική οργάνωσης της ‘Χαμάς’ ανάγεται στο ύψος της ‘απάντησης’ (η ‘Χαμάς είναι ό,τι έχουν οι Παλαιστίνιοι’), και περαιτέρω, εμβαπτίζεται στα νάματα του ‘εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα’ όπως την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής: ‘Αυτά τα Παλαιστινιακά παλικάρια υπερασπίζονται με κάθε τρόπο την γη τους.’ Και για να γίνει πιο επικολυρικό το ύφος, με μία εσάνς της πάντα ‘άνισης μάχης’ που όμως δίνεται, ‘αυτά τα παλικάρια υπερασπίζονται με νύχια και με δόντια τη γη τους από τους Εβραίους.’ Να τος πάλι ο αντι-σημιτισμός που υποκρύπτεται κάτω από πολλές στρώσεις φιλο-Παλαιστινιασμού. Βλέπε και, Taguieff, Andre-Pierre., ‘Να σκεφτούμε και να καταπολεμήσουμε την εξισλαμισμένη εβραιοφοβία»,’ Μετάφραση: Πανταζόπουλος, Ανδρέας, ‘The Book’s Journal,’ 30/03/2018, «Να σκεφτούμε και να καταπολεμήσουμε την εξισλαμισμένη εβραιοφοβία» (booksjournal.gr) Το ό,τι η ‘Χαμάς’ ευαγγελίζεται την καταστροφή του Ισραήλ δεν απασχολεί λίγο, δεν απασχολεί καθόλου. Άλλωστε, ποιος ‘ασχολείται’ με τέτοια ‘ποταπά’ την στιγμή όπου οι Παλαιστίνιοι ‘εξακολουθούν να ονειρεύονται’;
[5] Για ένα χρονικό της Συριοϊσραηλινής σύγκρουσης, βλέπε και, Slater, Jerome., ‘Mythologies Without End: The US, Israel, and the Arab-Israeli Conflict, 1917-2020,’ Oxford, Oxford University Press, 2020. O Kamal Aman επιχειρηματολογεί για ποιον λόγο η Συρία παραμένει σημαντική περιφερειακά-γεω-πολιτικά για το Ισραήλ, το οποίο δεν διέκειντο θετικά μπροστά στο ενδεχόμενο ενίσχυσης των διμερών σχέσεων μεταξύ Ιράκ και Συρίας (η Ισραηλινο-φοβία-Εβραιο-φοβία έχει φθάσει σε νέα ύψη, με την Ινδονησία να σκέφτεται να μην διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου Νέων επειδή δεν έχει αναγνωρίσει διπλωματικά το Ισραήλ, η εθνική ομάδα του οποίου συμμετέχει κανονικά στη διοργάνωση/ Οι Ιρακινές αρχές γνωστοποίησαν πως δεν επιθυμούν να κληρωθεί η εθνική τους ομάδα με το Ισραήλ, εξέλιξη που συνιστά ισχυρή ένδειξη της απέχθειας προς το Ισραήλ με την οποία διαπαιδαγωγούνται άτομα νεότερων ηλικιών σε χώρες της Μέσης Ανατολής/Για κάποιες εκ των χωρών που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο ποδοσφαιρικό τουρνουά, το Ισραήλ ‘απλά δεν υπάρχει’, είναι ‘αόρατο’ σαν τα τζάμια που καθαρίζονται με ‘Ajax,’ και οι Ισραηλινοί ‘απλά ανύπαρκτοι’, ‘σκιές που απλά περπατούν’, ‘Εβραίοι που θα έρθει ο καιρός που θα εκδιωχθούν από την ιστορική γη της Παλαιστίνης’/’Μέχρι να συμβεί αυτό, δεν ‘πρέπει να πατήσουν το πόδι τους σε ιερό μουσουλμανικό έδαφος’/Για τους αξιωματούχους της Ιρακινής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, ο ‘Εβραίος ποδοσφαιριστής είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο’). Βλέπε σχετικά, Aman, Kamal., ‘Why Syria is vitally important to Israel’s regional calculations,’ Middle East Eye, 30/12/2022, Why Syria is vitally important to Israel’s regional calculations | Middle East Eye
Για τις ανακατατάξεις στον άξονα Ισραήλ, Συρίας και Ρωσίας, βλέπε και, ‘Borshchevskaya, Anna., ‘The Treacherous Triangle of Syria, Iran, and Russia,’ The Washington Institute for Near East Policy, 2023, The Treacherous Triangle of Syria, Iran, and Russia | The Washington Institute Συνήθως εστιάζουμε στις μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής που δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξη του Ισραήλ. Σε χώρες όπως η Αλγερία μάλιστα, ανθεί εκείνο το είδος του αντι-σημιτισμού που θα ορίσουμε ως ‘λαϊκό αντι-σημιτισμό’, που βρίθει από στερεοτυπικές αντιλήψεις και από δεισιδαιμονίες σχετικά με τον ιστορικό ρόλο ‘των Εβραίων σε αυτή την γη’. Τι συμβαίνει όμως με τις μουσουλμανικές χώρες της Άπω Ανατολής που δεν αναγνωρίζουν το Ισραήλ; Εδώ ακόμη και σήμερα, το ερευνητικό κενό παραμένει μεγάλο. Θα παραπέμψουμε τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη σε ένα ακόμη σχετικό με τις διμερείς σχέσεις Ισραήλ και Συρίας άρθρο, αυτή την φορά από τον Larry Hanauer, o οποίος αποδίδει έμφαση στο ποια είναι τα Ισραηλινά συμφέροντα που διακυβεύονται στη Συρία. Βλέπε σχετικά, Hanauer, Larry., ‘Israel’s Interests and Options in Syria,’ Objective Analysis, Effective Solutions, Διαθέσιμο στο: Israel’s Interests and Options in Syria | RAND Η αλήθεια είναι πως το Ισραήλ δεν έπραξε πολλά, και ορθώς, για να επηρεάσει υπέρ του την έκβαση του εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Για τις προσλήψεις του Ισραήλ από την Συριακή διπλωματία, βλέπε και, ‘Hinnebusch, Raymond., ‘Syrian Foreign Policy under Bashar al-Asad,’ Ortadoğu Etütleri, July 2009, Volume 1, Διαθέσιμο στο: 1hinnebusch.pdf (orsam.org.tr)
[6] Βλέπε σχετικά, Deneckere, Gita., ‘Sire, het volk mort: Sociaal protest in Belgie’ (1831-1918),’ Amsab, Αμβέρσα. Προς ώρας τουλάχιστον, είναι πολύ μειωμένο το ερευνητικό ενδιαφέρον για τη διερεύνηση και την ανάδειξη των συλλογικών δράσεων διαμαρτυρίας που εκδηλώθηκαν στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα και μετά (πολλώ δε μάλλον το ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση μίας κινηματικής ‘χάρτας’ που να εμπεριέχει το ‘που’ και το ‘πότε’) από την περίοδο δηλαδή του Καποδίστρια και έπειτα. Οι κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας εστιασμένες στο πρόσωπο του κυβερνήτη, ενέγραψαν έναν τοπικό χαρακτήρα (Πελοπόννησος), όντας οι πρώτες επίσημες κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας στο σύγχρονο ελληνικό κράτος. Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, ακολούθησε ό,τι είχε προηγηθεί, χωρίς να είναι η πρώτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δύναται να ισχυρισθούμε θεωρητικά-επιστημολογικά (ερευνητές των κοινωνικών κινημάτων και της συλλογικής δράσης που είναι ταυτόχρονα και ενεργά μέλη τέτοιων κινημάτων κατά το παράδειγμα του Μάρει Μπούκτσιν δεν διαθέτουμε εν Ελλάδι/Θα μπορούσε να ενταχθεί σε μία τέτοια κατηγορία ο Κάρολος-Ιωσήφ Καβουλάκος; ) πως οι βάσεις για την μετέπειτα ανάπτυξη συλλογικών δράσεων διαμαρτυρίας που αποκλήθηκαν ‘Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843,’ τέθηκαν την περίοδο του Καποδίστρια, με συνδετικό κρίκο και στις δύο περιπτώσεις, άτομα που συμμετείχαν και σε συγκεκριμένα στάδια της Επανάστασης του 1821.
[7] Βλέπε σχετικά, Thiebaut, Kian-Azadech., ‘Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν,’ Μετάφραση: Τσερεζόλε Ελένη, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα, 2006, σελ. 49. Μπορεί οι πρόσφατες κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας να ωθήσουν νεαρούς Ιρανούς να αλλάξουν τις ειλημμένες αποφάσεις για την πραγματοποίηση καριέρας αξιωματούχου του καθεστώτος; Στρατιωτικού και κληρικού; Μία τέτοια εξέλιξη, θα αποδείκνυε τον ισχυρό κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό και αξιακό αντίκτυπο του Ιρανικού ‘συγκρουσιακού’ κύκλου. Ένα στοιχείο στο οποίο δεν έχει δοθεί έμφαση θεωρητικά, αφορά το ό,τι οι κινητοποιήσεις κοινωνικοπολιτικής διαμαρτυρίας που αυτή την στιγμή βρίσκονται σε φάση ‘διαλείμματος’ (δεν μιλάμε για οριστική παύση τους), μπορούν να πυροδοτήσουν την ύπαρξη ενός νέου ‘ρεύματος’ εκκοσμίκευσης εντός της πολύπλοκής και ετερογενούς Ιρανικής κοινωνίας, κάτι που μπορεί να αποτυπωθεί στη μείωση του εκκλησιασμού και της συχνότητας πραγματοποίησης προσευχών, στη διαμόρφωση ενός οιονεί αντικληρικαλικού κλίματος εντός της Ιρανικής κοινωνίας, στην υιοθέτηση τολμηρών επιλογών από γυναίκες ενώπιον κληρικών, όπως μπορεί να είναι η αφαίρεση της Ισλαμικής μαντίλας.
[8] Δεν διαθέτουμε στοιχεία για το ποιο είναι το μορφωτικό υπόβαθρο των μελών του σημερινού Ιρανικού κοινοβουλίου.
[9] Βλέπε σχετικά, ‘Συρία: Νεκρός ακόμα ένας Φρουρός της Επανάστασης από ισραηλινή επιδρομή…ό.π. Το Ισραήλ (όπως και οι ευρωπαϊκές χώρες) οφείλει να έχει κατά νου το ενδεχόμενο συγκρότησης, μετά από πρωτοβουλία των ‘Φρουρών της Επανάστασης’, αντι-εβραϊκών πυρήνων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, τα μέλη των οποίων (κατά κύριο λόγο μουσουλμάνοι) όπως καταδεικνύει το πρόσφατο ελληνικό παράδειγμα (Πακιστανοί που προετοιμάζονταν να χτυπήσουν Εβραϊκή Συναγωγή της Αθήνας), θα στοχεύσουν σε μέρη Ισραηλινού-Εβραϊκού ενδιαφέροντος.
